Тааттаҕа уоланнар айар түһүлгэлэрэ

Таатта улууһугар уонтан тахса хайысханан уопсастыбаннай хамсааһыннар духуобунай сайдыыга туһаайыллыбыт бырайыактара үлэлээбиттэрэ хаһыс да сыла буолла. Онтон биирдэстэрэ, “Уол оҕо барахсан” диэн уолаттары, ыччаттары сайыннарыыга туһуламмыт бырайыак буолар. Маныаха быйылгыттан муус устар иккис өрөбүлүгэр СӨ “Уол оҕо күнүнэн” биллэриллибитэ, уол оҕону кэскилбит, эр киһини эрэлбит быһыытынан иитиигэ-үөрэтиигэ, өйөөһүҥҥэ, салайыыга бигэ тирэх буолара саарбахтаммат. Сыл ахсын олунньуга П.П.Кочнев аатынан Туора Күөл орто оскуолатыгар айар куттаах уоланнар түһүлгэҕэ көрсөллөр. Быйыл “Эрчим” уус-уран хомоҕой тыллаахтар, “Тарбаахаптыы астыахха” асчыттар уонна “Ыллаа-туой, уол оҕо!” ырыаһыттар күрэстэрэ ыытылынна. Түһүлгэҕэ Туора Күөл, Баайаҕа, Игидэй, Харбалаах, Даайа Амма, Дьохсоҕон, Тыараһа, Чөркөөх, Ытык Күөл 1№-дээх, Тааттатааҕы лицей уонна гимназия, Тыараһа коррекционнай оскуолаларыттан муһуннулар. Бөлөҕүнэн уус-уран ааҕыыга алын сүһүөх кылаастарга 7, орто сүһүөххэ 5, дьүһүйүүгэ 2 бөлөҕүнэн илин-кэлин түһүстүлэр. “Тарбаахаптыы астыахха” түһүлгэҕэ сэттэ уол, “Ыллаа-туой, уол оҕо!” ырыа куонкуруһугар 16 уол, биирдиилээн уонна вокальнай бөлөхтөрүнэн, вокальнай-инструментальнай ансаамбылынан кытыннылар. Гран-При – сыралаах үлэ түмүгэ Көрүҥнэринэн Гран-При үрдүк аатын Ытык Күөл 1№-дээх орто оскуолатын “Дьулуур” бөлөҕүн 7-с кылааһын уолаттара уус-уран ааҕыыга, асчыт уолаттарга Тааттатааҕы гимназия 11-с кылааһын үөрэнээччитэ Михаил Яковлев, ырыаһыттарга Туора Күөл орто оскуолатын 11-с кылааһыттан Сарыал Хатылыков ыланнар, чахчы тиһиктээхтик дьарыктаналлара быһаарылынна. Маныаха “дьулуурдар”, Михаил Яковлев хаһыс да сырыыларын төхтүрүйэн кыттыбыттара улахан үөрүйэҕи биэрбитэ саарбахтаммат. Оттон Сарыал Хатылыков иккис кылаастан ыла көтүппэккэ кыттан, куруутун лауреат аатын сүгэр. Триоларга, квартеттарга, ансаамбылларга сүрүн куолас быһыытынан кыттан, бу көрүҥнэргэ Туора Күөл уолаттарын бөлөхтөрө инники күөҥҥэ сылдьалларыгар төһүү күүс буолла. Сарыал салайааччылара, маннык ааттаах өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкурус ааптара З.П.Лугинова уонна бу оскуолаҕа иккис сылын дэгэрэҥҥэ анаан дьарыктыыр, муусука уонна ырыа учуутала Зинаида Петровна суолун батыһааччы Г.К.Васильев оҕолору кытта ис сүрэҕиттэн кыһаллан дьарыктанара көһүннэ. Ыллыыр-туойар уолаттар Геннадий Кононович салайар “Андайым” диэн улахан кылаас уолаттарын квартета уонна “Кыымчаан” кыра уолаттар ансаамбыллара лауреат үрдүк аатын ыллылар. 7-с кылаас уолаттарын “Дорҕоон” ВИА салайааччы Е.И.Наумов уолаттары кытта алтынньыттан утумнаахтык дьарыктанан, гитараны хаһан да тутан көрбөтөх, клавишнай инструмеҥҥа оонньооботох, муусука инструменнарын аттыгар да турбатах уолаттар айымньыны элбэх буолан толорор кыахтаахтарын көрдөрдө. “Дорҕооннор” эмиэ лауреат буоллулар. Кыратыттан чуор куолаһынан дьон кутун туппут Арсен Кузьмин ударнай инструмеҥҥа олус сатабыллаахтык, тэтими тутан оонньоон дьону-сэргэни сөхтөрдө. Арсен өссө гитараны, клавишнай инструменнары баһылыырга холонуохтаах. Куонкурус биир киэн туттуутунан, Тыараһа коррекционнай оскуолатын 8-с кылааһыгар үөрэнэр ыллыыр дьоҕурдаах Валентин Постников (сал. А.Никифорова) буолла. “Санта Лючия” академическай ырыаны Михаил Захаров (Тааттатааҕы гимназия 6-с кылааһыгар үөрэнэр. Салайааччыта Ф.Аргунов аатынан Тааттатааҕы оҕо искусствотын оскуолатын учуутала, педүлэ бэтэрээнэ А.Новгородова) толорон соһутта, үөртэ. Кини бастакы истиэпэннээх дипломант аатын ылла. Оттон лауреат аатын ылбыт Туора Күөл оскуолатын 4-с кылааһын үөрэнээччитэ Афоня Белолюбскай (сал. Г.Васильев) “Кыыс Амманы” ыллаан истээччилэрин долгутта. Тыараһаттан ырыаһыт уолаттары илдьэ кэлбит талааннаах ырыаһыт, муусука уонна ырыа учуутала А.Стручков инникитин кэскиллээхтик үлэлииригэр эрэллээхпит. Кини бэлэмнээбит оҕолоро 1-2 миэстэлээх дипломаннар буоллулар. Бу оскуола үрдүкү кылааһыгар үөрэнэр Егор Аржаков, Даайа Амматтан Олег Тимофеев гитараҕа бэйэлэрэ доҕуһуоллаан ыллаабыттара сонун, саҥа сүүрээни киллэрии быһыытынан үрдүктүк сыаналанна. Егор 1-кы, Олег 3-с истиэпэннээх дипломнарынан наҕараадаланнылар. Манна даҕатан эттэххэ, 2015 с. бу куонкурус өрөспүүбүлүкэтээҕи түһүмэҕэ Туора Күөлгэ ыытыллыбыта. Онно иккис кылаастан дьарыктаммыт Айтал Ермолаев муҥутуур кыайыылаах аатын ылан, Гран-При бирииһин туппута. Онон уолаттар бу күрэстэрэ быйыл олунньу 20-21 күннэригэр Ытык Күөлгэ норуот тыйаатырыгар ыытыллыаҕа. Асчыт уоланнар Бу оскуолаҕа уонча сыл утумнаахтык ыытыллар “Тарбаахаптыы астыахха” күрэстэһиигэ 1-кы истиэпэннээх дипломант, Ытык Күөл 1№-дээх орто оскуолатын 11-с кылааһын үөрэнээччитэ, эһэтиттэн утумнаммыт асчыт Матвей Винокуров муустан кыһыллан оҥоһуллубут кытыйаҕа тоҥ астан бүлүүдэлэри аҕалан көрдөрөн, амсатан, эттэн, бурдуктан астары минньигэстик астыырынан улаханнык хайҕанна. Оттон иккис миэстэҕэ тахсыбыт Туора Күөл оскуолатын 11-с кылааһын үөрэнээччитэ Игорь Бояров аһы-үөлү астааһыҥҥа сыһыаннааҕын көрдөрдө. 3-с истиэпннээх дипломант, Туора Күөл оскуолатын 10-с кылааһын үөрэнээччитэ Айлан Чупров астыырга сатабыллаахтык туттара-хаптара харахха тута быраҕыллар. Тыараһа коррекционнай оскуолатын үөрэнээччилэрин бастакы тэрээһинтэн кытыннарар учууталларга дьүүллүүр сүбэ махтал улаханын тиэртэ. Бу сырыыга 8-с кылаастан Тарас Пермяков “Уран тарбахтаах асчыт”, Семен Пестряков “Бастыҥ кулинар” ааттары ыллылар. Чөркөөх орто оскуолатын 8-с кылааһыгар үөрэнэр Дмитрий Аржаковка “Минньигэс астаах асчыт” аата туттарылынна. Дуораһыйар куоластаах, хомоҕой тыллаах уоланнар “Эрчим” уус-уран ааҕыыга уолаттар тыл суолтатын, ис хоһоонун дууһаларынан ылынар дьоҕурдара сайдыытыгар, тыл уонна интеллект ситимнэринэн салайтаралларыгар, дьоҥҥо тыл дэгэттэрин хомоҕойдук тиэрдэ үөрэнэллэригэр туһалыырын күрэстэһии бу түһүмэҕэ көрдөрөр. Уус-уран ааҕыыга монологтар, хоһооннор, кэпсээнтэн быһа тардыылар толорулуннулар. Манна биирдиилээн толорууга кыра кылаастарга 1 миэстэҕэ Туора Күөлтэн Толя Марков (4 кыл., сал. О.Сыромятникова), 2 миэстэҕэ эмиэ бу оскуолаттан Даниил Павлов (2 кыл., сал. Е.Аянитова), 3-с миэстэҕэ Баайаҕаттан Никодим Христофоров (3 кыл., сал. М.Мандарова), орто сүһүөх кылаастарга 1 — Тыараһа коррекционнай оскуолатыттан Ефим Кладкин (7 кыл., сал. Н.Турнина), 2 — Баайаҕаттан Чаҕыл Чуруков (8 кыл., сал. С.Жиркова), 3 — Тааттатааҕы лицейтэн Юра Можаров (5 кыл., сал. О.Андросова) таҕыстылар. Бөлөҕүнэн толорууга кыра кылаастарга 1 миэстэҕэ Ытык Күөл 1№-дээх ОО “Дьулуур” бөлөҕө, 2 — Харбалаах ОО “Хомус”, 3 — эмиэ бу оскуолаттан 4-с кылаас бөлөхтөрө таҕыстылар. Ортоку сүөһүхтэргэ Ытык Күөл 1№-дээх ОО “Дьулуур” бөлөҕүн 6 кылаастара кыайыы-хотуу көтөллөннүлэр. Иккискэ Тааттатааҕы лицей “Умсулҕан” бөлөҕө таҕыста. Үһүскэ Баайаҕа ОО “Баай уоланнар” бөлөҕө тиксэн үөрдүлэр. Дьүһүй;;гэ Туора Күөл “Кыымчаан” бөлөҕө бастаата. Тыараһа коррекционнай оскуолатыттан “Эрэл” бөлөх иккистээтэ. Элбэх кыттааччы анал ааттары ыллылар. Тэрээһин үрдүк таһымнаахтык барда. Онон бары тэрийбиттэргэ, кыһамньыларын уурбут учууталларга, төрөппүттэргэ, дьүүллүүр сүбэҕэ, оҕолору бэлэмнээбит, такайбыт, ииппит-үөрэппит салайааччыларыгар, бары көмөлөспүт, өйөбүл буолбут дьоҥҥо бука барыларыгар улахан махталбытын тиэрдэбит.